Тұрмыс-тіршілігімізде орын алатын сан алуан құбылыстардың бірі — түс көру. Қазақ халқы үшін түс көру және оны жору көнеден келе жатқан дәстүрдің бір бөлігі. Әжелеріміздің ертегілері мен ауылдағы өмір салтын еске алғанда, таңертең оянғанда: «Бүгін түсімде нені көрдім?» деген ойлар мазалайтын. Оның үстіне, түс көру – адам психологиясының таңғажайып бір қыры, сол себепті, «түсімде Алпамыс батыр көру нені білдіреді?» деген тақырып көп ізделініп жатады. Түстерді жору арқылы адам өз өмірінде орын алатын оқиғаларды алдын ала сезінуге, түсінуге тырысады.
Халықтық түс жору
Халықтық түс жору
Қазақ халқының дәстүрлі мәдениетінде түс жору ерекше орын алады. Әжелеріміздің түс жоруына сенсек, түсімізде жылан көрсек — дұшпанымыз бар, ал су ағып жатса — уайым кете бастайды деген сөз. Алпамыс батырды түсімізде көру, бір жағынан, берекелі, батылдық пен ерлікті білдірсе керек. Себебі Алпамыс батыр – күш-қайраттың, ар-намыстың символы. Бұл түс, мүмкін, өз өміріңіздегі қиындықтарды жеңу қажеттілігін білдірері анық.
Психологиялық түсіндіру
Психологтар түс көруді ішкі сезімдердің, уайымдардың немесе арман-мақсаттардың көрінісі деп есептейді. Мысалы, Алпамыс батырды көргенде, өзіңізді әлсіз, қолдауды қажет ететіндей сезінсеңіз, бұл образ сіздің ішкі әлеміңіздегі қорқыныштарды немесе сенімсіздіктерді көрсетеді. Осындай түстер сіздің санаңыздағы батырлық, әділдік сезімдерін оятып, алға ұмтылуыңызға түрткі болуы мүмкін. Психологтардың пікірінше, осындай түсті көргенде: «Мен қандай проблемамды шешуге қорқамын?» деп өзіңізден сұрауыңыз керек.
Мифологиялық және символдық мағына
Мифологиялық және символдық мағына
Алпамыс батыр — тек қазақ халықтың ғана емес, бүкіл түркі әлемінің мифологиялық образы. Бұл батыр адамзат санасындағы ержүрек, қорғаушы образ ретінде орын алған. Мысалы, ертегілерде Алпамыс барлық қиыншылықтарды жеңіп, халқының игілігі үшін күреседі. Бұл, мүмкін, жалпы адамзаттың әділетсіздікке қарсы күресу талабын бейнелейді. Түркі мәдениетінде батырлар — өмір жолындағы қиындықтарды жеңу символы.
Исламша түс жору
Исламша түс жору
Исламда түстердің маңызы ерекше орын алады және оның өзіндік түсіндірулері бар. Мысалы, Алпамыс батырды көру қайратты, адалдықты, батылдықты бейнелеуі мүмкін. Мұндай түстерді исламда жақсы белгі ретінде қарастыруға болады, бірақ, әрине, әр адамның түсін ислам шеңберінен шектемеу керек. Алланың қалауымен әркімнің түсі әртүрлі мағынаны беруі мүмкін.
Жеке адамның тәжірибесіне байланысты
Жеке адамның тәжірибесіне байланысты
Әр адамға түсінген түстің мағынасы әртүрлі болуы мүмкін. Мұның барлығы өмірлік тәжірибемізге, эмоциялық күйімізге байланысты. Сонымен қатар, түс күнделігін жүргізу немесе өзін бақылау арқылы түстердің мағынасын жақсырақ түсінуге болады. Бұл әдіс өзіңіздің оқиғаларыңызды, сезімдеріңізді талдауға көмек береді.
Қорытынды
Сонымен, түсті түсіндіру – көпқырлы құбылыс. Халықтық дәстүрлермен немесе психологиялық, мифологиялық және діни көзқарастармен де түсіндіруге болады. Бұл тәсілдер кең ауқымды қамтиды және олардың әрқайсысы адамның ішкі әлемін байытады. Түстерді жору үдерісі – адамның өзіне деген сенімділігін, мақсат-мұратын табуға, өмірлік жолында өркениетті болуға шабыттандырарлық құрал. Айтарым, түс көруден қорықпай, керісінше, оның сырын өз игілігіңіз үшін пайдалануды үйреніңіз.