Кіріспе
Әжеміздің айтқан «Баланы жастанып жатқанда көрген түсіңді айтпа» деген сөздері бала кезден-ақ түс әлеміне деген қызығушылықты оятқан болатын. Түс жору, әсіресе қазақ халқы үшін, тек көркем көріністерді ғана емес, алдағы оқиғалардың да ескерткіштері ретінде қарастырылған. Бүгінгі таңда көптеген адамдар интернет арқылы өз түстерінің мәнін іздеуге әуес келеді. Бұл құбылыстың өзіндік сыры бар ма? Неге «түс жору» соншалықты маңызды?
Халықтық түс жору
Халықтық түс жору
Қазақ мәдениетінде түстерді жору – көнеден келе жатқан дәстүр. Көптеген ұрпақтар бойы сақталып келген халықтық ұғымдар, түстер арқылы өмірлік тәжірибелерді бөлісуге мүмкіндік береді. Мәселен, «жылан көрсең – дұшпан» деген сөз, адамның іс-әрекетіндегі күрес немесе қиындықтармен байланысты. Ал «су ағып жатса – уайымың ағып кетер» деген сенім, адамның жан тыныштығын ұғындырады. Осындай халықтық түс жорулар арқылы біз өз өмірімізді түсініп, оған оңтайлы әсер етуге тырысамыз.
Психологиялық түсіндірме
Психологиялық түсіндірме
Түстер тек халқымыздың ғана емес, психология саласының да назарында. Психологтар түстерді адамның ішкі әлемінің, сезімдерінің бейнесі ретінде қарайды. Мысалы, түс көрген кезде қуанған жан адамның өмірінде орын алған ішкі күйініштерінің белгісі болуы мүмкін. Мұндай түстер бақытты сәттер, не болмаса оянатын кездерді аңғартады. Психологтар түс кезінде сезінген эмоцияларымызға назар аударуды ұсынады. Олар түсті жеке тұлғаның ішкі әлеміне ену мүмкіндігі деп біледі. Сіз де түсіңізді көрген сайын өзіңіз туралы не білдіңіз деп ойлайсыз ба?
Мифологиялық және символдық мағына
Мифологиялық және символдық мағына
Түстерді мифологиялық тұрғыдан қарастырғанда, ол архетиптік образдардың көрінісі болуы мүмкін. Әлем мифологиясында Күн – жердегі өмір көзі, жарық пен жылудың символы ретінде бейнеленеді. Түркі халықтарының мифологиясында Күн – ырыс, байлық пен бейбітшіліктің белгісі. Бұл түсті көргенде, адамның ішкі әлемі мен сыртқы өмірінің тепе-теңдікте екенін сезінуі мүмкін. Жалпы адамзат санасында Күн – жарық пен өмірдің мәні ретінде терең мағынаны білдіреді.
Исламша түс жору
Исламша түс жору
Исламда да түстерге ерекше мән беріледі. Құран мен хадистерде түстер арқылы Алланың адамға ескерту жасап, жол нұсқайтыны туралы жазылған. Мысалы, кейбір хадистерде пайғамбарлар мен сахабалар түстер арқылы болашақтағы оқиғаларды түсінген. Исламда түс жору, әсіресе анық түстер, Құдайдың ерекше белгісі деп қабылданады. Бірақ әр адамның осы белгіні қалай түсінетіні оның өз өмірлік жағдаяттарына, ішкі жан-дүниесіне байланысты болады.
Жеке адамның тәжірибесіне байланысты
Жеке адамның тәжірибесіне байланысты
Әр адамның көрген түсі оның өз тәжірибесіне, сезімдеріне және өмірлік жағдайларына тікелей байланысты. Кейде түстер күнделікті уайымдарымыз бен армандарымыздың айнасы болуы мүмкін. Мамандар түс күнделігін жүргізуді, көрген түстеріңізді жазып алуды, өзіңізді бақылауды ұсынады. Бұл сізге өз қалпыңызды дұрыстап түсінуге көмектесуі мүмкін.
Қорытынды
Түс жорудың бірнеше тәсілдері бар: халықтық, психологиялық, мифологиялық, исламша. Әрқайсысы өзіндік мәнге ие. Әр адам өз түсінің мәнін өз өмірлік жағдайларына қарап түсінеді. Сондықтан түстерге назар аударып, оларды түсінуге тырысуымыз керек. Күннен күнге бұл құбылыстың сиқырына қызығушылығымыз артып, өзіміздің ішкі әлемімізді танып-білуге ынталандыруымыз керек. Түстер – біздің ақыл-ойымыз бен сезімдеріміздің айласы. Арманымызды түсініп, өмірімізді жақсартуға ұмтылайық!